JOHAN VAN GRINSVEN

Summer of Soul: het zwarte Woodstock

summerofsoul
In de zomer van 1969 vindt op zo'n 150 kilometer van Woodstock nog een groot festival plaats. In New York, in park Mount Morris in de wijk Harlem. Het Harlem Cultural Festival is uitgesmeerd over zes weekeinden. Met gratis optredens van onder anderen Stevie Wonder, Sly & The Family Stone, The Staple Singers, Mahalia Jackson, The Fifth Dimension, Ray Barreto, The Chamber Brothers, B.B. King, Mongo Santamaria, Nina Simone, Edwin Hawkins Singers, Herbie Mann, Abbey Lincoln, Max Roach, David Ruffin, Chuck Jackson, Gladys Knight & The Pips en Hugh Masakela. Een uitbundige verzameling talenten uit de wereld van soul, blues, funk, jazz, gospel. En veel publiek, in totaal zo'n 300.000 mensen.
sos tapes
Documentaire
Hoe majestueus de muzikanten waren en hoe feestelijk de sfeer was, is pas sinds kort te zien, in de documentaire Summer Of Soul (…or When the Revolution Could Not Be Televised). Dat laatste refereert aan de 45 uur aan concertregistratie vastgelegd door regisseur Hal Tulchin maar nooit vertoond. Geen televisiezender of filmstudio had er belangstelling voor. Dankzij muzikant, producer en filmregisseur Ahmir Thompson, bekend als Questlove, zijn al die tapes afgestoft en is er toch een documentaire van bijna twee uur van gekomen. Met optredens, interviews met artiesten en bezoekers van toen. Maar ook met tal van deskundigen die de tijdgeest van die zomer duiden. En het belang van deze optredens in het voor zwart Amerika scharnierjaar 1969, toen black ineens beautiful werd.

sos publiek
Belangrijk tijdsdocument
Dat maakt Summer Of Soul ook een belangrijk tijdsdocument. Vanuit muzikaal oogpunt bezien, is het jammer dat van de meeste artiesten slechts één nummer in de documentaire is opgenomen (van een aantal ook geen). Maar misschien komt er ooit nog een langere versie; de eerste montage van Questlove duurde maar liefst 3,5 uur en het kostte hem moeite die terug te brengen tot iets minder dan 2 uur.
Verrassend is hoe kraakhelder het geluid bij de beelden is. Zie maar eens stil te zitten bij de nummers van Sly & The Family Stone of de jonge Stevie Wonder die helemaal los gaat op drums. Terwijl op dat moment de Apollo XI op de maan landt. Commentaar van festivalbezoekers: ,,Dat ze het geld maar gebruiken om arme mensen te eten te geven".

De documentaire is vooralsnog alleen te zien via diverse streamingdiensten

Summer-of-Soul2

Speedometer (2): Leigh Gracie vertelt

Van een kwartet dat vooral nummers van The Meters speelde, tot een originele soul- en funkband met tal van invloeden. Dat is de ontwikkeling die het Britse Speedometer in de afgelopen twintig jaar doormaakte, volgens bandleider Leigh Gracie (links op de foto). Hij beantwoordt, op verzoek, per e-mail enkele vragen naar aanleiding van het nieuwe album Our Kind of Movement.

speedometer

Hoe komt het dat in Groot-Brittannië zoveel gerenommeerde soul- en funkbands actief zijn?
,,
Er is altijd al een flinke invloed geweest van Motown/soul op de Britse muziekcultuur. Voeg daaraan toe de zogeheten northern soul scene en de erg ondergewaardeerde Britfunkscene uit de jaren zeventig en tachtig. En dan ook nog de Acid Jazz in de jaren negentig. Er was altijd een stevige dansclubcultuur in Groot-Brittannië die hielp om deze genres levend te houden ook al veranderde er veel in de mainstream muziek."

Wat is er veranderd in de muziek van Speedometer in de twintig jaar dat de band bestaat?
,,Speedometer begon als een kwartet dat nummers van The Meters uit New Orleans speelde. Daar gaven we steeds meer onze eigen draai aan. Nieuwe muzikanten brachten ook nieuwe invloeden mee, zoals latin boogaloo, soul, jazz en fusion. Dat we werken met verschillende zangers draagt ook bij aan onze ontwikkeling, onze groei. Ria Currie bracht een authentiek diva-soul-geluid in, James Junior zingt heel harmonieus en expressief en Vanessa James brengt een zacht, modern R&B-accent aan. Al die elementen hebben onze stijl langzaam maar zeker verrijkt."

Speedometer is dus meer dan een retro-soul- of funkband?
,,Zeker. We wortelen natuurlijk in die genres, zeker vanuit de productie van onze muziek bekeken. We werken met echte muzikanten, die op echte instrumenten spelen in de studio. Het is een analoge aanpak. Maar we beperken ons niet tot de grenzen van de vroegere genres. We reproduceren die vroegere stromingen niet. We hebben zoveel toegevoegd. Waarmee ik niets negatiefs wil zeggen over groepen die die oude muziek spelen. Sommige bands doen dat perfect. Maar ik wil dat we op elk album of in elk project onze grenzen verleggen. En dat lukt steeds weer, mede omdat we met gast-vocalisten werken en met muzikanten die niet uit de retrofunkhoek komen."

Klik hier voor de website van Speeodometer.

Greep uit de discografie van Speedometer: Diggin' Deeper (2006), Four Flights Up (2007), Soul Groovin' (2009), The Shakedown (2010), No Turning Back (2015)

Oude garde, nieuwe albums

Goed nieuws voor muziekliefhebbers: nieuwe albums van Bettye Lavette (Blackbirds) en Dan Penn (Living on Mercy). Beide zeer de moeite waard. De oude garde - Lavette 74 jaar en Penn 78 - doet het nog best. Lavette met liedjes van zangeressen die ze bewondert. Dan Penn met dertien nummers in de traditie van zuidelijke soul. Hij is bekend van nummers als I'm Your Puppet, At The Dark End Of The Street en Do Right Woman, Do Right Man,die vooral door anderen groot gemaakt zijn. Mooie eigen liedjes zijn het ook dit keer weer. Doorleefd.

Boz Scaggs: Out Of The Blues

De oude Boz Scaggs (74 alweer) is goed op dreef op zijn laatste album Out Of The Blues. Negen slepende rhythm & blues-nummers. Een paar nieuwe en enkele klassiekers die bekend zijn van Jimmy Reed, Jimmy McCracklin en Bobby ’Blue’ Bland. Niet de minsten dus. Scaggs omringde zich ook nog eens met uiterst ervaren muzikanten als Willie Weeks en Jim Keltner. En ook de arrangementen zijn helemaal af, met een flinke dosis gruizigheid uitgeserveerd. Dus alles klopt aan dit album, dat meteen van de sterkste platen in het latere werk van Scaggs is. Eigenlijk past de blues beter bij zijn stem dan de wat gladdere soul en nummers als Lido Shuffle en Lowdown waarmee hij in de jaren zeventig bij een groter publiek bekend werd.



bozOOTB

Live: The Lucilles

imageEen dubbele primeur was het optreden van de Spaanse soulband The Lucilles bij het Tilburgse Heyhoef Backstage zaterdagavond 18 maart. Voor het eerst speelde de tienmansformatie uit Madrid in Nederland en nog niet eerder had het muziekpodium in de Reeshof een Spaanse groep in huis.
The Lucilles is een bijzondere groep, alleen al omdat die bestaat uit muzikanten uit tal van landen: Spanje, Portugal, Argentinië, Frankrijk, Mexico en Amerika. Die amalgaam aan nationaliteiten speelt een typisch Amerikaanse muzieksoort: ouderwetse soul. Daar voegen ze vleugjes reggae, latin en ska aan toe.
De Spaanse muzikanten waren – de ene helft met de trein en de andere met één auto – zaterdag laat gearriveerd: omstreeks 18.30 uur. Net op tijd voor een soundcheck. Ze reisden zonder instrumenten naar hun eerste optreden in Nederland, die had de organisatie van Heyhoef Backstage voor hen bij elkaar geleend in de eigen wijk, de Reeshof. Het optreden zelf viel wat tegen: een soulband behoort als een goed geoliede machine over de toehoorders heen walsen, maar dat was niet echt het geval. Een ander minpunt is dat de Mexicaanse kopvrouw Lucille Hurt over een wat nasaal en beperkt stemgeluid beschikt. Daarnaast kleurt ze de uitspraak van de Engelse teksten duidelijk met haar Spaanse tongval in en bijt ze regelmatig het einde van die tekstregels af, wat de verstaanbaarheid ervan niet ten goede komt.
Op het concert in wijkgebouw Heyhoef kwamen zaterdag ongeveer 150 mensen af. Het voorprogramma werd gevuld door de getalenteerde Tilburgse zangeres Sanae Casita, die over beduidend meer vocale kwaliteiten beschikt dan de leadzangeres van The Lucilles.
De komende maanden staan onder meer de Amerikaanse band Billy Walton en de Servisch-Amerikaanse bluesgitariste Ana Popovic op het podium in de Reeshof. Ook is er een eerbetoon aan de fameuze Canadese zanger Leonard Cohen te horen. Na de zomervakantie trapt Tilburger André van den Boogaart met zijn Tornado’s de nieuwe reeks concerten bij Heyhoef Backstage af. Dat is in een paar jaar uitgegroeid tot het leukste kleine muziekpodium van Tilburg.

Lisa Bassenge: Canyon Songs

Bijna hypnotiserend klinkt de zang van Lisa Bassenge op haar laatste album Canyon Songs. De luisteraar wordt in een muzikale road movie meegenomen door de canyons van Los Angeles, toevluchtsoord van menig artiest en muzikant, en dan vooral Laurel Canyon. Bassenge nam haar album ook daadwerkelijk in Los Angeles op, in de East West Studios aan de legendarische Sunset Boulevard. Producer was Larry Klein, die onder meer werkte met Joni Mitchell, Herbie Hancock, Madeleine Peyroux en Tracy Chapman. Geen kleine jongen dus. Dat waren de studiomuzikanten ook niet: Pete Kuzma (toetsen), Vinnie Colaiuta (drums), Dan Lutz (basgitaar) en saxofonist Steve Tavaglione. Als gasten speelden de Duitse jazz-trompettist Till Brönner en de Noorse zanger en gitarist Thomas Dybdahl mee. Een kosmopolitisch gezelschap, want Bassenge is in 1974 geboren in Berlijn, kind van een Duits-Iraans echtpaar.
Dat kleurrijke gezelschap heeft de samenwerking ten volle uitgenut. Mooie, afgewogen arrangementen zonder overbodige fratsen, de uiterst relaxte zang van Bassenge - ergens tussen jazz, soul, blues en folk in - en een voorbeeldig repertoire. Bassenge vertolkt op een eigenzinnige wijze klassiekers als Riders On The Storm van The Doors, Her Town Too van James Taylor, For What It’s Worth van Buffalo Springfield, I Just Wasn’t Made For These Times van The Beach Boys, The Same Situation van Joni Mitchell en Blue Skies van Tom Waits. En de uitschieter: Last Chance Texaco van Rickie Lee Jones. Mooier dan het origineel.