JOHAN VAN GRINSVEN

Nina Simone

Summer of Soul: het zwarte Woodstock

summerofsoul
In de zomer van 1969 vindt op zo'n 150 kilometer van Woodstock nog een groot festival plaats. In New York, in park Mount Morris in de wijk Harlem. Het Harlem Cultural Festival is uitgesmeerd over zes weekeinden. Met gratis optredens van onder anderen Stevie Wonder, Sly & The Family Stone, The Staple Singers, Mahalia Jackson, The Fifth Dimension, Ray Barreto, The Chamber Brothers, B.B. King, Mongo Santamaria, Nina Simone, Edwin Hawkins Singers, Herbie Mann, Abbey Lincoln, Max Roach, David Ruffin, Chuck Jackson, Gladys Knight & The Pips en Hugh Masakela. Een uitbundige verzameling talenten uit de wereld van soul, blues, funk, jazz, gospel. En veel publiek, in totaal zo'n 300.000 mensen.
sos tapes
Documentaire
Hoe majestueus de muzikanten waren en hoe feestelijk de sfeer was, is pas sinds kort te zien, in de documentaire Summer Of Soul (…or When the Revolution Could Not Be Televised). Dat laatste refereert aan de 45 uur aan concertregistratie vastgelegd door regisseur Hal Tulchin maar nooit vertoond. Geen televisiezender of filmstudio had er belangstelling voor. Dankzij muzikant, producer en filmregisseur Ahmir Thompson, bekend als Questlove, zijn al die tapes afgestoft en is er toch een documentaire van bijna twee uur van gekomen. Met optredens, interviews met artiesten en bezoekers van toen. Maar ook met tal van deskundigen die de tijdgeest van die zomer duiden. En het belang van deze optredens in het voor zwart Amerika scharnierjaar 1969, toen black ineens beautiful werd.

sos publiek
Belangrijk tijdsdocument
Dat maakt Summer Of Soul ook een belangrijk tijdsdocument. Vanuit muzikaal oogpunt bezien, is het jammer dat van de meeste artiesten slechts één nummer in de documentaire is opgenomen (van een aantal ook geen). Maar misschien komt er ooit nog een langere versie; de eerste montage van Questlove duurde maar liefst 3,5 uur en het kostte hem moeite die terug te brengen tot iets minder dan 2 uur.
Verrassend is hoe kraakhelder het geluid bij de beelden is. Zie maar eens stil te zitten bij de nummers van Sly & The Family Stone of de jonge Stevie Wonder die helemaal los gaat op drums. Terwijl op dat moment de Apollo XI op de maan landt. Commentaar van festivalbezoekers: ,,Dat ze het geld maar gebruiken om arme mensen te eten te geven".

De documentaire is vooralsnog alleen te zien via diverse streamingdiensten

Summer-of-Soul2

Benjamin Clementine: At Least For Now

at least for now

Het eerste volwaardige album van de Britse zanger en pianist Benjamin Clementine doet meteen aan Nina Simone denken. De theatrale voordracht, frasering, dictie en klankkleur. Niet verwonderlijk, Nina Simone is een van zijn vele inspiratiebronnen, naast onder anderen Erik Satie, Jimi Hendrix, Leonard Cohen en Léo Ferré naar het schijnt. Clementine is op zijn minst bijzonder. Theatraal. Expressief. Tegendraads. Hij put uit allerlei muziekstijlen en schuwt bijzondere arrangementen en tempi niet. Hij roept bij mij de sfeer op van een vestzaktheater in het Parijs of Berlijn van de jaren twintig of dertig waar eigenzinnige muzikale talenten hun kunsten vertonen. Life is a cabaret.
’Je moet ervan houden’, geldt voor elke muziek en artiest. Maar voor de een meer dan de ander. Op Benjamin Clementine is het sterk van toepassing.