JOHAN VAN GRINSVEN

Boek: Haute cuisine volgens Elvis

Over de dubieuze culinaire uitspattingen van The King heeft David Adler een boek geschreven: 'The Life and Cuisine of Elvis Presley'. Daarin wordt Elvis afgeschilderd als iemand die niets zo hartstochtelijk begeerde als eten. En wàt voor eten. Maïsbrood, biefstuk, kip, aardappelpuree, bonen, pizza's, spek, hamburgers, taarten, eieren, cola, snoep, milkshakes; de Amerikaanse variant op 'zuurkool met vette jus'.
Adler verhaalt niet alleen van Elvis' eetgewoonten, hij brengt ook de èchte Amerikaanse keuken in beeld. Dit is de culinaire wegwerpwereld van de fast­food-ketens, van school­ en legerkantines en Las Vegas­-hotels. Alles gecombineerd met de arme­liedenkeuken uit het diepe zuiden van Amerika. Hoewel zijn boek op een babbeltoontje is geschreven en het onderwerp natuurlijk volstrekt triviaal is, heeft Adler toch een fascinerend boek gemaakt. Dat komt doordat hij nauwgezet het culinaire spoor van de koning van de rock & roll volgt, van wieg tot graf. Zo ontstaat een helder beeld: de heimelijke drugsverslaafde Elvis overdreef in alles. (Toen zijn moeder nog leefde, gaf hij haar twee mixers cadeau. Een voor elk uiteinde van het aanrecht, zodat ze niet op en neer hoefde te lopen.) Het ene moment at hij maanden achtereen burritos als avondeten, dan weer tijdenlang hamburgers of yoghurt. De ene gril wisselde de andere af.
Maar er zijn ook vaste waarden: junkfood bij voorbeeld. En Elvis' eten moest altijd overgaar zijn en zijn vlees en kip verbrand. Verder kende zijn bord maar één uitvoering: mudvol. Presley is befaamd om zijn gigantische consumptie; met één Elvis­-portie konden volgens de overleving acht 'normale' mensen hun buik ruimschoots vullen. In het protserige pseudo­-paleis Graceland werkten vijf koks, in verschillende diensten, zodat er 24 uur per dag iemand beschikbaar was. Elvis was een alleenheerser in zijn eigen koninkrijk, zijn paleiswachters bedienden hem op alle wenken. Zij haalden elk uur van de dag pizza's of hamburgers in zijn favoriete restaurants en deden zijn boodschappen. Als Elvis een film wilde zien, werd het theater 's nachts voor hem alleen afgehuurd. Naast hem zat een van zijn hulpjes met een schaal vol snoepgoed. Er lag altijd hetzelfde op: onder meer jujubes, honing­ en pindasnoepjes.
Het boek van David Adler, niet het eerste Elvis­-kookboek, staat boordevol recepten. Zoals die van Elvis en Priscilla's bruidstaart, zijn favoriete pizza (Coletta's Barbecue Pizza), Ugly Steak, legerbonensoep, The Palm Beach Burger, Eggs Elvis Style of Shit on a Shingle. Of wat te denken van zijn favoriete salade: Fruit cocktail salade. (Mix de inhoud van een blik Del Monte fruit cocktail, rozijnen en cocosnootschilfers in een schaal, samen met een ruime hoeveelheid mini­-marshmallows. Koud serveren.)
Elvis wist de vette zuidelijke keuken op te kloppen tot barokke hoogten, zo schrijft Adler. Hij diepte de recepten op uit school­- en legerarchieven, kreeg ze van restauranthouders en van mensen die voor Elvis' eten zorgden. Herinneringen van mensen die de eter Elvis gekend hebben, geven het boek verder kleur. Net als de tips voor 'hoe te eten in Elvis­-stijl' dat doen. Enkele wenken: alles door een ander laten fijnsnijden, langzaam eten, het liefst in bed, met de tv aan.
De verklaringen voor Elvis' vraatzucht zijn talrijk: de ziekelijke moederband, de armoede uit zijn jeugd en de verveling door zijn gedwongen kluizenaarsleven als superster. Het boek leest als een naslagwerk van de culinaire wansmaak. Het is dan ook niet verrassend dat Elvis uiteindelijk werd wat hij at.

Gone With The Wind Cookbook
Het al even opvallende 'Gone With The Wind Cookbook’ heeft net als het Elvis­-kookboek de zuidelijke Amerikaanse keuken tot onderwerp. Maar hoe anders. Het eerste bevat de rijke, romantische keuken van de Amerikaanse landadel van zo'n honderd jaar geleden. De haute cuisine volgens Elvis Presley is een combinatie van de restjeskeuken van plattelanders en arme stedelingen uit de jaren veertig en het snelle en ongezonde junkfood uit de jaren vijftig van deze eeuw. Het is het verschil tussen gekoesterde tradities en wegwerpcultuur.

The Casablanca Cookbook
Uit dezelfde serie als het Gone With The Wind-kookboek stamt 'The Casablanca Cookbook'. Dat bevat recepten die passen in de eetculturen - van zo'n vijftig jaar geleden - van Noord­-Afrika, Amerika en Europa. In deze beide bijzondere kookboeken geen uitleg over de film of de keuken waaruit de gerechten stammen, maar recepten die zijn geïnspireerd door de filmklassieker. De boeken moeten het vooral van de exotische sfeer hebben. En die is ruimschoots te vinden in gerechten als Tara supper deviled crabs, Mammy's creole rice, Atlanta Waffles (uit: Gone with the wind) en 'Here's looking at you, kid’-champagne cocktail, Laszlo's Seafood Marseillaise, Sam's Chocolate Truffle Kisses (uit Casablanca).
Niet alle gerechten uit de drie boeken zijn gemakkelijk zelf te bereiden, omdat de benodigde ingrediënten niet in de supermarkt op de hoek liggen. Toch kunnen zelfs verwende culi's die alles al gezien, gedaan en gegeten hebben, er gemakkelijk hun eigen Gone with the wind-zondagnacht­souper uit samenstellen. Of een Casablanca­-etentje enscèneren. Uiteraard met een pianist die As Tears Go By speelt en gasten die elkaar overtroeven met citaten uit de film. Ilsa: 'Is dat mortiervuur of bonst mijn hart zo?’ Of deze: Yvonne: 'Waar was je gisteravond?’ Rick: Dat is zo lang geleden, ik kan het me niet herinneren'.Yvonne: 'Zie ik je vanavond?’ Rick: 'Ik plan nooit zo ver vooruit'. En voor echte veelvraten kunnen tijdens een Elvis­-eetfeest nog ongekende en onbekende junkfood­varianten op tafel komen.

The Life and Cuisine of Elvis Presley, David Adler, Uitgeverij Crown, prijs 36,15 gulden. The Casablanca cookbook en het Gone with the wind cookbook worden uitgegeven door Abbeville en kosten 17,70 gulden. Ze worden geïmporteerd door Nilsson en Lamm.