JOHAN VAN GRINSVEN

Opmaat: Average White Band

De Average White Band wordt in 1972 in Glasgow opgericht door zes jonge Schotten. Alan Gorrie en Hamish Stuart, de laatste is net niet vanaf het begin bij de groep, lijken de voorgangers van de formatie. Dat komt omdat zij veel van de nummers schrijven en vocaal op de voorgrond treden, maar het sextet moet het vooral hebben van de hechte teamprestatie. Sterallures zijn de leden vreemd. Een vriend en medewerker van de band zou later zeggen dat het de bandleden vooral ging om muziek en lol en niet om geld en roem.
De formatie, die in 1974 naar Amerika verkast, groeit in de jaren zeventig uit tot één van de beste blanke soulbands, misschien wel de allerbeste. Dat predikaat verdienen ze met albums als Show Your Hand, Average White Band, Cut The Cake, Soul Searchin' en Person To Person.
Na die platen wordt het allemaal wat minder, gepolijster. In 1982 gaat de groep geruisloos uit elkaar en kiezen de bandleden voor solocarrières. Zo wordt Hamish Stuart gerecruteerd door Paul McCartney. En Steve Ferrone, die drummer Robbie McIntosh verving nadat die op een feestje in Hollywood was overleden aan een heroïne­-overdosis, werkt met onder anderen met Diana Ross en Duran Duran.

Hoogtepunt
Hoewel er Best Of­-albums van de Average White Band zijn uitgegeven, is er één plaat die als geen ander een staalkaart biedt van de meeslepende muziek die de groep in haar glorieperiode maakt. Dat is de live­-dubbelaar Person To Person uit 1976. Het is hun vijfde album, opgenomen tijdens een toernee aan de Amerikaanse oostkust. De AWB-­leden zijn op hun hoogtepunt, wat betreft creativiteit èn populariteit. Elk nummer hoort nu aan als een klassieker, of het nu het achttien minuten durende Pick Up The Pieces is, School Boy Crush, het wonderschone If I Ever Lose This Heaven, het dramatische Cloudy of Love Your Life (met een hoofdrol voor twee bassisten). Het zijn stuk voor stuk potente en tegelijk breekbare nummers op deze live­-plaat. Als het soulgenre gemakshalve wordt onderverdeeld in twee stromingen - de spierballenmuziek à la James Brown of Otis Redding en de zachte kant van onder anderen Marvin Gaye, Sam Cooke en Al Green - dan is het de grote kracht van de Average White Band dat zij die twee stromingen perfect laat samensmelten.

Seks
Het is muziek waarop je vanzelf gaat bewegen, ook al zijn de nummers nooit echt up-tempo. En dan niet zomaar bewegen: het onderlijf neemt het voortouw. Het zijn dan ook stuk voor stuk nummers die bol staan van de seksualiteit. Niet eens omdat het liefdesliedjes zijn vol dubbele bodems (waarin bijvoorbeeld Cut The Cake libidineuze associaties opwekt). De sensualiteit zit 'm in de combinatie van de ijle stemmen van Stuart en Gorrie, de slepende en haast hypnotiserende ritmes, de tempowisselingen en het steeds weer verleggen van climaxen. Sommige nummers lijken nooit op te houden, totdat ze in een klankenorgie exploderen. Blanke soul als verkapte seks, maar dan wel met een verdraaid lang voorspel.
Inmiddels zijn de AWB­-muzikanten van toen allemaal rond de vijftig, keurige huisvaders ongetwijfeld. In 1988 kwamen enkele bandleden weer samen, sindsdien namen ze wat nieuwe albums op en treden ze weer regelmatig op. Van de vroegere Average White Band zijn nog over Alan Gorrie (gitaar, bas, zang), Onnie McIntyre (gitaar, zang) en Roger Ball (sax, toetsen). Bijgestaan door de jongelingen Eliot Lewis (toetsen, tweede bas en zang) en Peter Abbott (drums) proberen zij de magie van vroeger te laten herleven.

AverageWhiteBand

Average White Band, vrijdag in concertpodium Noorderligt, Tilburg. Aanvang voorprogramma Hips, de Nederlandse groep rond zangeres Simone Roerade: 20.30 uur.