Niet dat Lisa Stansfield, geboren in het Britse dorpje Rochdale, door wat camera's en aandacht van haar stuk te brengen is. Al op 16-­jarige leeftijd presenteerde ze een popprogramma op de Britse televisiezender ITV. Haar grote ambitie lag echter in het zelf muziek maken. Met twee schoolvrienden, Ian Devaney en Andy Morris, richtte ze de groep Blue Zone op. Daarna kwam het succes. De groep kreeg een platencontract en werd uitgenodigd om samen met Coldcut een single te maken. Dit 'People Hold On' werd een hit. Stansfield kwam vervolgens met de 'soloplaat' 'All Around The World', die ze overigens gewoon maakte met haar Blue Zone­-partners. Deze single werd een kolossale wereldhit. Net als het album 'Affection' (1989).
Die productie maakte duidelijk dat Stansfield als zangeres een grote emotionele reikwijdte heeft. Daardoor werd ze meteen in het vakje 'blanke soul' ondergebracht, want soul is de muziek van verscheurde harten, van persoonlijk en collectief verdriet en genot.

Marge
Lisa Stansfield wist zo te gedijen in Groot­-Brittannië, omdat het land meer soul­minded is dan het land waar deze muziekstroming is ontstaan, de Verenigde Staten. Daar verwezen steeds weer nieuwe genres, zoals funk, disco en rap, de oorspronkelijke soulmuziek naar de marges van de popmuziek. Daarentegen bleef in Groot­-Brittannië steeds een bloeiende northern soul-scene bestaan. Blanke jongens en meisjes wagen er zich met grote regelmaat aan deze emotionele zwarte muziek. De lang niet altijd stijlzuivere voorbeelden liggen voor het oprapen: Paul Young, Simply Red, Wet Wet Wet en recent weer de gepolijste Kenny Thomas.
Lisa Stansfield is al lang uitgestegen boven faam in Britse soulkringen. Volgens cijferaars is zij de enige blanke zangeres die met twee opeenvolgende hits de nummer 1­-positie van de zwarte hitlijst van het Amerikaanse Billboard aanvoerde. Alsof de leerling de leermeester op eigen terrein verslaat.

Aanstekelijk
Het zou te gemakkelijk zijn om haar succes alleen te verklaren vanuit de hernieuwde belangstelling voor soulmuziek. Lisa Stansfield heeft met 'Affection' en 'Real Love' twee sterke platen afgeleverd. Op de eerste overtuigde zij al, ook al stond de kille, geprogrammeerde begeleiding op die plaat haaks op het emotionele wezen van de soulmuziek. De nummers waren niet hoogdravend, wel aanstekelijk gezongen.
Op het in 1991 verschenen 'Real Love' heeft ze de prefab-klanken vervangen door een levensechte begeleiding. Het maakt de composities meteen doorleefder, meer bezield. Als een behaagzieke kat kruipt zij in haar beste nummers op schoot bij de luisteraar. Haar stem is duidelijk gerijpt; de thematiek van de nummers is echter niets veranderd. Die is samen te vatten als: de lusten en de lasten van De Liefde. Maar die bescheiden aanpak is in de soulmuziek nog nooit een hindernis geweest.
Toch heeft Lisa Stansfield zich niet ver verwijderd van haar poppubliek. Was het eerst popmuziek met een soulsausje, nu is het soul met een dikke lik pop er over.
Op 19 mei blijkt in het Concertgebouw of ze haar platen ook live kan waarmaken. Want dat is dè test voor soulartiesten, blank of zwart. Deze muziek wordt gemaakt door podiumtijgers, mensen die letterlijk in het zweet huns aanschijns de kost verdienen. Op de planken komt de passionele muziek met gegrom, geschreeuw, improvisaties, gekreun, een vraag­-en­-antwoordspel met het publiek en een totale overgave pas echt tot leven. Alsof het een hypnotiserende kerkdienst van een zwarte geloofsgemeenschap betreft. Daar liggen natuurlijk voor een deel ook de wortels van dit genre. Op het podium worden de zieltjes definitief gewonnen. Voor een meegaand publiek spreekt het hart en leeft de ziel op. Of misschien: zwijgt het verstand en heerst het onderlichaam.

labels: Lisa Stansfield, UK, Coldcut, Concertgebouw