Johan van Grinsven

Achteraf lijkt het zo simpel. Maar nog niet toen de Oostenrijkse hotelier Siegfried Neuschitzer uit het plaatsje Trebesing samen met een paar vrienden achter een groot glas bier zat in het nabij gelegen Gmünd. Aan een stamtafel ontstond daar een gouden toeristische idee: we gaan ons helemaal richten op ouders met jonge kinderen. Jaren en vele prijzen en andere lauweren later is er een heuse vereniging van Kinderhotels in Oostenrijk en is Trebesing Europa's Eerste Babydorp.

Neuschitzer ging in 1981 door de dood van zijn moeder in het kuurhotel van zijn familie in Trebesing werken. Hij had snel genoeg van dat werk en de oude stamgasten. Na die avond in Gmünd schakelde Neuschitzer om, ging hij zich richten op ouders met jonge kinderen. Een paar kinderbadjes en ­stoelen en wat speelgoed, daar begon hij mee. En drie families in het eerste jaar, 1983.
Binnen een paar jaar bleven de oude kuurgasten weg en sinds 1986 komen er alleen nog ouders met jonge kinderen in Trebesinger Hof, 'Europa's Eerste Babyhotel'. Inmiddels is Neuschitzer niet alleen hotelier, maar ook directeur van Trebesing - Europas 1.Babydorf en van de VVV in Gmünd en hij is woordvoerder van Kinderhotels Oostenrijk.
Want niet alleen zijn hotel werd een succes, hij kreeg ook het hele dorp Trebesing (in Karinthië) mee. En zo'n tachtig hotels, boerderijen, pensions in de rest van het land hebben de formule overgenomen en zich enkele jaren geleden verenigd tot Kinderhotels Oostenrijk. En dan zijn er nog hoteliers die zich tot hetzelfde concept hebben bekeerd, maar vanwege de eisen (bijvoorbeeld over eigen kinderopvang) niet tot Kinderhotels Oostenrijk kunnen toetreden.

Eigen belang
Neuschitzer geeft toe, zijn idee was niet zonder eigen belang. "Als gewoon vakantieoord is Trebesing slechts een van de weet­-ik-hoe­veel, van de 1.500 of meer Oostenrijkse vakantieoorden waaruit een toerist kan kiezen. Het ging ook helemaal niet goed met het toerisme in deze streek, terwijl we toch al geen industrie, alleen wat landbouw hebben. Iedereen had al snel in de gaten dat ze hier de kans hadden om zich te onderscheiden. En in onderscheid zit nu eenmaal commercieel gewin. Dus het heeft heus niet veel overredingskracht gekost. En sinds enkele jaren is het dorp weer opgeleefd. Omdat 80 procent van de bevolking moet leven van het toerisme doet iedereen graag wat extra's voor dit initiatief."
De lokale overheid en plaatselijke ondernemers hebben samen anderhalf miljoen gulden gestoken in algemene voorzieningen van het babydorp. Zoals een gemeenschappelijke crèche, die is er voor de kleine gasten van alle pensionhouders die niet zelfstandig kinderopvang kunnen aanbieden.
Trebesing noemt zich Europa's Eerste Babydorp en het heeft alle recht op die titel. Letterlijk elke accommodatieverschaffer doet mee aan dit initiatief. En ook andere middenstanders. En iedereen probeert er op zijn manier iets leuks van te maken. In het dorp worden wekelijks veel activiteiten georganiseerd, zoals een kinderbisocoop, botanische wandelingen, boottochten, ponyrijden, broodbakken voor kinderen. Het dorp moet ook een grootverbruiker van tuinkabouters zijn. Overal zijn ze in het straatbeeld te vinden, in tuinen, voor hotels, bij de gemeenschappelijke kindercrèche, in het buitengebied.
Maar de Babyfreundliche golf is bijvoorbeeld ook overgeslagen naar het nabijgelegen gemoedelijke Gmünd. De kapper knipt kinderen goedkoper, het restaurant heeft speciale kindermenu's, veel middenstanders spelen er handig op in. Neuschitzer: "De schoenenzaak in Gmünd verkoopt sinds wij hier mee gestart zijn zeker 30 procent meer kinderschoenen".

Details
Siegfried Neuschitzer weet dat de kracht van het concept ligt in details. Zijn babyhotel heeft in het spenensysteem - de classificatie van de kinderhotels - de hoogste waardering van zes spenen. In Trebesinger Hof biedt hij kinderopvang van 9.00 tot 21.00 uur, tot 17.00 uur spelen de kinderen tot twee jaar gescheiden van de gasten tot 8 jaar. Hij heeft drie kleuterleidsters in dienst. Er zijn rookvrije ruimten in het hotel, bij de receptie staat een opgeschilderde, motorloze Mini Cooper als speelgoed, er is iedere dag een apart kinderbuffet, op de kamers hebben de kinderen een apart slaapkamertje, standaard zijn ook een commode, een kinderbad en een opstap voor de wastafel. Net zoals er plastic opstapjes voor de urinoirs in de herentoiletten staan.
Daarnaast heeft het vrolijk aangeklede en opgeschilderde hotel - waar Neuschitzer 3,5 miljoen gulden in investeerde - een grote speeltuin, pluimvee rondlopen, een luchtkussen in de vorm van een kasteel, een skelterbaantje, aparte kindermenu's, kinderbestek in de eetzaal. Trappen, terras, speeltuin, alles is goed afgesloten met hekjes.
En ieder ouderpaar krijgt een pieper voor het 'babyfoonsysteem'. Als een kind boven in bed huilt of roept terwijl de ouders in de eetzaal of in de bar zitten, dan gaat de pieper af. Het zijn slechts enkele van de voorzieningen die worden aangeboden. De andere accommodaties van Kinderhotels Oostenrijk zijn hiermee vergelijkbaar, ook al biedt de een meer vertier en voorzieningen dan de ander. Heinrich Preis in Trebesing heeft zijn boerderij/pension bijvoorbeeld voorzien van een uitgebreide dierenboerderij, zelfs een hertenkampje, waar kinderen mee mogen helpen. "Hier leren ze spelenderwijs iets over de natuur. Stadse kinderen weten niet wat ze hier overkomt", aldus Preis.

Personeel
Het bedienend personeel ontwijkt met zijn volle dienbladen de kleinsten inmiddels met het grootste gemak in het hotel van Neuschitzer. Kinderen mogen overal gewoon hun gang gaan, rondrennen. Zeker, iedere avond jengelt er wel een kind aan tafel. Maar geen enkel ouderpaar voelt zich opgelaten tegenover de andere gasten, want morgen is het een ander kind dat de boel op stelten zet.
Maar de Kinderhotels richten zich niet alleen op de kinderen; alle hoteliers bieden ook de ouders activiteiten aan. Bij Neuschitzer kunnen zij onder meer gebruik maken van tennis­ en squashbanen. "Iedere hotelier zorgt voor activiteiten voor de ouders. Wij willen het niet aleen de kinderen naar de zin maken, maar ook de ouders gelegenheid te bieden te relaxen. Kinderen hebben ook uitgeruste ouders nodig."

Trots
Het kleine dorp (1.218 inwoners, volgens de laatste telling) is trots op het baby­imago. Het halve dorp rijdt met reclames op de auto's rond en de nummerborden onderstrepen die combinatie van trots en handelsgeest. Dan weer komt de Baby1 voorbij en even later de BabyDorf3.
Neuschitzer is een slimme zakenman; hij weet het hele dorp voortdurend mee te slepen. Zo hebben ondernemers en gemeente gezamenlijk recent een 'Luier­wandel­route' uitgezet in de bossen boven het dorp. Goed voor een wandeltocht van zo'n drie kilometer. Langs die route staan sprookjesfiguren en er zijn plekken waar ouders sprookjes (uit ijzeren 'boeken' die aan banken bevestigd zijn) kunnen voorlezen. Bijna langs de hele route staan hekken langs het bospad, zodat kinderen niet in een onbewaakt ogenblik verloren kunnen lopen. Aan begin en eindpunt van de wandelroute zijn extra attracties neergezet - een ponyparkje en een kinderboerderij - en op de helft van het parcours staat een toilettengebouw annex verschoonruimte. Het dorp heeft zo een extra attractie en de boeren in het buitengebied wat extra inkomsten (onder meer uit verpachten van het pad en verkoop van eigen geteelde en gemaakte producten).
Hoewel het merendeel van de gasten van de Kinderhotels uit Duitsland komt (70 procent), gevolgd door Oostenrijk (25 procent) denkt Neuschitzer dat onder kinderen taal geen rol speelt. "Die spelen toch wel met elkaar." Waarbij hij vergeet dat ook de kinderjufs geen Nederlands praten. Maar toch, dochterlief van vier jaar had - ondanks een taalbarrière die her en der opdook - het grootste plezier in babydorp Trebesing. Zij kon elke minuut van de dag iets doen wat zij leuk vond, rustig rondrennen terwijl vader en moeder zaten te eten, overdag op een pony rijden of skelteren en zo vaak ze wou op glijden of op het springkussen. Haar conclusie na een paar dagen: "Ik wil hier blijven wonen".