Johan van Grinsven

Mallorca is het grootste van de Balearen­-eilanden (3.640 km2). Er wonen ongeveer 600.000 mensen, waarvan 53 procent in de hoofdstad Palma. De meeste toeristen komen voor de zandstranden, in het zuiden, oosten en noorden. Vooral in de zuidelijke Baai van Palma zijn alle gemakken van het massatoerisme te vinden; voor een ander is het de hel op aarde. Dit is slechts een klein deel van het eiland, dat evenwel allesbepalend is voor het imago van Mallorca.
Want wie weet dat eenderde deel van het grondgebied van de archipel beschermd natuurgebied is? Mallorca biedt een grote verscheidenheid aan landschappen, 300 zonnedagen per jaar, jachthavens, luxe, een trotse eigen cultuur. En ook: rust, die soms al 500 meter achter de overvolle kuststrook begint. Niet voor niets heeft het Spaanse koningspaar er al meer dan 20 jaar een zomerpaleis.

Chopin
Het plaatsje Valldemosa aan de westkust wordt nog drukbezocht, omdat de Poolse componist Frédéric Chopin er in de winter van 1838­-’39 in het kartuizerklooster woonde met zijn minnares George Sand. Na dit gehucht is het gedaan met de drukte voor wie in een (huur)auto noordwaarts rijdt. Verder door de Sierra de Tramontana, het gebergte van de noordenwind. Tussen Valldemosa en Deya, nog altijd twee enclaves voor artistieke geesten, heeft de Amerikaanse acteur Michael Douglas een van de vele overgebleven oude buitenverblijven als zomerhuisje. Hij vecht er met de lokale autoriteiten, want de acteur waagde het zonder toestemming een gastenverblijf te bouwen. En dat mag ook in Spanje niet. Ook al zijn de gasten Jack Nicholson en Danny DeVito.

Ruig
De westkust is bergachtig, ruig. Een Britse journalist noteerde eens boven een verhaal over de onweerstaanbare schoonheid van een Schotse bergstreek de even onwrikbare woorden: To be moved by mountains.
Diezelfde ontroering is er tijdens de tocht langs meestal grauwgrijze bergen. Ze krijgen kleur van pijnbomen, steeneiken of wilde johannesbroodbomen. Zwarte groeven trekken door de bergketen, alsof de kalkrotsen tranen van teer hebben gehuild. De tocht voert langs de hoogste top van het eiland, de 1.443 meter hoge Puig Mayor en langs stuwmeren. Zijweggetjes kronkelen als een slang naar grillige klippen en de zee.

Uitbundige gevel in bankgebouw in het plaatsje Soller.

Weinigen nemen de moeite voor deze bergtocht. Zoals ook weinigen zich op de Llanura del Centro wagen, de grote centrale vlakte van Mallorca. Daar waar in kleine dorpen, omgeven door boomgaarden, het leven ver van de gekmakende menigte voortsijpelt. Een toerist met een auto, soms volstaat een fiets al, is hier de eenzame bezoeker van een klein museum of eet er tussen Spanjaarden zijn comida, middagmaal.
De lokale overheid steekt de komende jaren 220 miljoen gulden in het oppoetsen van het imago van Mallorca. Maar zij weet ook dat het eiland volstrekt afhankelijk is van het massatoerisme. Dat heeft natuurlijk ook welvaart gebracht, daardoor staan de Balearen met het hoogste gemiddelde inkomen per hoofd van de Spaanse bevolking in de boeken.

Palma
Die welvaart is duidelijk zichtbaar in de hoofdstad Palma, dat een compact oud centrum heeft. Niet alleen in de pronkzuchtige bezienswaardigheden van kerkelijke en wereldlijke autoriteiten, maar ook in de vele winkels, de dure boutiques, de galeries en musea. Een andere manier om de stad te leren kennen is deze: een stadsplattegrond halen bij de VVV, eentje waarop staat 'Palma, stad van de patio's'. Want daarop zijn naast de grote bezienswaardigheden ook de fraaiste patio's en gevels van de stad aangegeven. Wat een wonderschone wandeltocht oplevert.