Johan van Grinsven

Na een enerverende, lange bergtocht bieden de sportvelden in het centrum van het Zwitserse Lenzerheide de nog nadampende wandelaar een verrassende aanblik. Daar volgen zo'n vijftig mensen, jong en oud, een fitnessles. Zo goed en kwaad als het gaat, imiteren zij de professionele bewegingen van de jeugdige instructrice met haar stalen bil- en dijspieren. Zelf meedoen? De kuiten zouden ervan exploderen.

De vakantieregio Lenzerheide-Valbella in het oostelijke kanton Graubünden heeft zich een sportief imago aangemeten en dat zullen de gasten weten ook. Iedere dag worden er - merendeels gratis - sportactiviteiten georganiseerd, niet alleen fitness, ook joggen, aerobics, zwemmen, tennis, voetbal- en volleybal. Alsof de rest van de voorzieningen nog niet voldoende mogelijkheden tot inspanningen geeft: een ijshal, een overdekt en een openlucht zwembad, een meer met zwemgelegenheid en watersportmogelijkheden en dan ook nog de langste rodelbaan-op-rails ter wereld.
Sports unlimited, lijkt dan ook een terecht gekozen slogan van deze vakantieregio. Ook gratis zijn de dagelijkse kinderactiviteiten, want Lenzerheide heeft zich aangesloten bij de organisatie Familien Willkommen, waarin zich Zwitserse vakantieplaatsen hebben verenigd die op veel fronten een speciaal kindervriendelijk aanbod hebben. Dat varieert van dagelijkse kinderactiviteiten tot een speel-o-theek en van een flink aanbod aan speeltuinen tot kindermenu's in restaurants.

Trekpleister
Lenzerheide is de vierde grootste trekpleister in Graubünden, na de veel bekendere en mondainere plaatsen Davos, St. Moritz en Arosa. Over heel Zwitserland gerekend staat Lenzerheide op de achtste plek van drukst bezochte vakantieplaatsen. Voor de goede orde: in die rangorde wordt gekeken naar vakantieovernachtingen en niet naar het bezoek van dagjesmensen. En toch is Lenzerheide tamelijk onbekend in Nederland.
Dat is te merken: zelfs tijdens het hoogseizoen komt de Nederlandse vakantieganger er slechts een handvol landgenoten tegen. De bosrijke vakantieregio Lenzerheide bestaat uit een lint van samenwerkende plaatsen, allemaal boven de duizend meter gelegen: Churwalden, Parpan, Lantsch, Valbella, Lenzerheide zelf en wat 'verstopt' in de bergen Lain, Zorten en Muldain. Samen wonen er zo'n 4.500 mensen.

Kort zomerseizoen
De meeste van die plaatsen liggen prettig: aan een doorgaande, maar niet al te drukke weg. Die weg krult vanaf Chur verder omlaag, uiteindelijk richting Italië. Allemaal binnen handbereik (hooguit anderhalf uur rijden) liggen Italië, Oostenrijk, Liechtenstein en in Zwitserland zelf diverse passen. Mogelijkheden te over dus.
Toch heeft het oord ook een nadeel, naast het algemene dat Zwitserland hoe dan ook een prijzig vakantieland is. (Zeker, het was een uitschieter, maar van 45 gulden afrekenen voor een koffie, twee Fanta en twee bescheiden stukken Apfelstrudel wordt geen Nederlander echt vrolijk.) Het nadeel is dat het zomervakantieseizoen maar kort is in Lenzerheide. Mei? Dan is heel Lenzerheide leeggelopen. Nagenoeg iedereen leeft hier van toerisme en dan gaan de inheemsen met de eigen kinderen op vakantie. Juni? Dan is het weer te onvoorspelbaar. Het kan nog zwaar sneeuwen in de bergen en dan zijn de wandelwegen in de bergen onbegaanbaar. Diverse hotels en restaurants zijn in deze maanden nog gesloten en ook de bergbanen zijn maar mondjesmaat in bedrijf. Het seizoen begint eigenlijk pas de tweede of derde week van juli. Dan zijn alle voorzieningen volop in gebruik. Het is er meteen druk, maar zeker niet massaal. Tegen het einde van september is het seizoen al weer afgelopen.

Chur
Lenzerheide heeft dus veel voorzieningen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de natuurlijke: de bergen. Wie wil, kan zowel naar de west- als de oostkant de bergwereld in. Aan de ene kant van Lenzerheide is dat de Piz Scalottas (2.322 meter hoog). De tegenoverliggende bult is wat hoger; de Parpaner Rothorn reikt tot 2.863 meter.
Een andere 'attractie' ligt ook al lang in deze contreien: Chur. Die plaats geldt als de oudste in Zwitserland. Het oude centrum is aanlokkelijk. Er zijn oude monumentale panden te over. De lokale VVV heeft het de bezoekers gemakkelijk willen maken. Rode en groene voetstappen zijn op de straten en trottoirs geschilderd. Wie die volgt, komt langs nagenoeg alle bezienswaardigheden in het oude stadsdeel.

Kindvriendelijk
De kindvriendelijkheid van Lenzerheide blijkt onder meer uit het grote aantal speelplaatsen - elf stuks - en allerhande sportmogelijkheden. Het meer de Heidsee is bij mooi weer zeer in trek. Logisch, jong en oud kan er zwemmen, maar onder meer ook waterfietsen, roeien en surfen. En er is veel speelgelegenheid: met onder meer een houten 'gestrand' piratenschip, een klimwand, tafeltennistafels en volleybalveld, een eiland, een hangbrug en een bergrivier' waarin jongeren zelf met dammen en sluizen de waterstroom kunnen reguleren.
Ook is er rond Lenzerheide een speciale kinderwandelweg uitgestippeld: de Globi Wanderweg. Die is ongeveer 3,5 kilometer lang en ook met buggy te wandelen. Onderweg zijn borden geplaatst met aardige opdrachten voor kinderen. Bijvoorbeeld deze: kijk naar de wolken en probeer daar allerlei dieren of voorwerpen in te zien.

Rodelbaan
Maar de grootste trekpleister voor jongeren is waarschijnlijk de rodelbaan-op-rails in Churwalden, ofwel de Alpine Coaster op Alp Pradaschier. Eind juli 2000 is die baan geopend; kosten (inclusief restaurant): zo'n 6 miljoen gulden. Via 31 bochten gaan rodelaars in een soort sleetje 3,1 kilometer naar beneden, een hoogteverschil van ongeveer 480 meter overbruggend. De rodelaar, die met een gordel zit vastgesnoerd, kan zelf bijremmen. Wie te hard glijdt, wordt automatisch afgeremd; 40 kilometer per uur is de maximumsnelheid.
Een kermisattractie van de eerste orde, alleen duurt dit vermaak veel langer dan een ritje in een kermis- of pretparkenattractie. Dat die gordel er niet voor niets zit, bleek vorige zomer. Toen dacht een oudere dame het tijdens een rit ineens zonder te kunnen. Ze werd uit het sleetje geslingerd, nog even meegesleurd en moest het met de dood bekopen.
Dan is een andere 'attractie' heel wat tammer. Lenzerheide ligt in een bosrijke omgeving. In het weelderige groen tussen het dorp en de Heidsee leven eekhoorns. Die zijn inmiddels zo gewend dat ze brutaaltjes bij passanten komen kijken of die iets te knabbelen bij zich hebben. Vooral voor kleine kinderen vormen die rappe hupsende beestjes vermaak dat niet snel verveelt.