Johan van Grinsven

Journalist, auteur, uitgever, webontwerper

I HOLLAND, USA

Amerika

"De meest Hollandse Holland in Amerika is Holland, Michigan." BRAM DONKERS EN ANNE WESSELING

FASCINEREND REISBOEK OVER HOLLAND IN AMERIKA

Op zoek naar Holland, USA

Holland ligt in de Verenigde Staten, 28 keer maar liefst. Bram Donkers en Anne Wesseling bezochten ze allemaal; ze trokken van het diepe zuiden via de oostkust naar het uiterste westen van Amerika. Op zoek naar Holland, USA. Ze schreven er een fascinerend boek over.

De VS kun je op veel manieren bereizen. Bram Donkers en Anne Wesseling traden in het voetspoor van bijvoorbeeld de Amerikaanse auteur William Least Heat Moon, die na een omvangrijke trektocht over B­-wegen diep doordrong tot in de Amerikaanse ziel. Hij beschreef zijn reis fabuleus in zijn boek Blue Highways uit 1982. De beide Nederlanders kozen voor een ander, maar minstens zo bijzonder excuus om in Amerika rond te trekken; ze bezochten alle plaatsen die Holland heten.

Dat bleken nu niet direct de meest kosmopolitische steden van Amerika te zijn. Sterker nog, die Hollands waren vaak niet meer dan een onoogelijke spat op de landkaart. Soms kostte het Donkers en Wesseling tien keer op en neer rijden over een eindeloze snelweg of stoffige achterafweg om het zoveelste Holland te vinden. Een enkele keer bleek het hele gehucht van de aardbodem verdwenen. Maar de auteurs hielden vol, trokken van Holland in Texas via het hart van de VS naar de oostkust, waar de meeste Hollands te vinden zijn, en vervolgens naar de Far West, naar Holland in Oregon. Het werd een tocht van 20.000 autokilometers door de ruggengraat van Amerika, het platteland. Een lange route, maar wel een die een meeslepend beeld oplevert van Smalltown, USA.

Het duo zocht in al die plaatsen naar de Nederlandse connectie. Zeker in de helft van de gevallen kwamen ze bedrogen uit. Dan waren de dorpen in een grijs verleden niet genoemd naar ons land, maar naar een meneer of mevrouw met de naam Holland en dat bleken vaak Engelsen te zijn. In enkele plaatsen kon dat de bevolking er niet van weerhouden zich te onderscheiden met windmolens, klompen en Delfts blauw.
Er bleven genoeg Hollands over die wel door Nederlandse emigranten waren gesticht. En dan sloegen de auteurs plaatsjes Middelburgh, Nederland, Netherlands, New Holland en South Holland nog over; 28 Hollands waren genoeg voor hun expeditie. Het bleek ook ruim voldoende om in hun boek een beknopte historie van de Nederlandse emigratie naar Amerika kwijt te kunnen.

Wat bleek tijdens die odyssee door Amerika het meest Hollandse Holland? Volgens de auteurs is die eer zonder twijfel voor Holland, Michigan. Nergens wordt de band met het moederland zo gekoesterd als daar. Ze noemen het 'de hoofdstad aller Hollands, het wereldcentrum van het Nederlandse sentiment'. Het is een stad met maar liefst twee klompenfabrieken, een jaarlijks Tulp Festival, een Zaanse windmolen die in stukken vanuit Nederland overgevaren is, een Dutch Theme Park, een Holland Museum, een mini­-Keukenhof en een restaurant (met rieten dak) waar je Chicken Beatrix kunt eten en Queen Juliana's Choice. Het plaatsje, dat 30.000 inwoners telt, barst bijna uit zijn voegen van Nederlandse nostalgie, Anton Pieck goes America. Een echt stukje Nederland in Amerika. De winkels heten er Visser TV, Dijkstra Drugstore en Van Wieren Hardware.

Alle Hollands krijgen een beschrijving in het boek van Donker en Wesseling; met veel gevoel voor detail en in een aangenaam relativerende schrijfstijl is dat gedaan. Daarnaast zijn er de vele persoonlijke levens die in een notendop beschreven worden. Fraaie miniaturen zijn het, zoals van de familie Snyder die in Holland, Texas, een autosloperij runt. Van Holland naar Holland, langs een kralenketting van 28 Hollands en toch werd het een fascinerend boek over Amerika.

I  Gepubliceerd in oa Brabants Dagblad, 1998

COLUMN: OP REIS

Thuiskomst in Amerika

Zeker. Amerika heeft altijd wakkere wereldsteden, adembenemende natuur in overvloed, eindeloze ruimte, bezienswaardigheden waar je stil van wordt en de meest dynamische bevolking ter wereld. Maar het immense land heeft iets nog aanlokkelijkers voor toeristen, iets uitzonderlijks en simpel tegelijk. Amerika, dat is een feest van herkenning.
De allereerste keer Amerika was meteen een thuiskomst. Overal waar we kwamen, waren we al geweest. Gewoon in een luie zetel thuis, want geen land ter wereld komt bij zoveel mensen over de hele wereld over de vloer als de VS. Via tv, video, radio, kranten en tijdschriften.
Tijdens een vakantie in Amerika wijkt het gevoel van vertrouwdheid zelden. Neem Miami: dat is het decor van Miami Vice en van de moord op Gianni Versace. In het bloedmooie natuurgebied Monument Valley verwacht je voortdurend dat John Wayne voorbij komt galopperen: dat komt van al die westerns van John Ford. In San Francisco zoek je naar Michael Douglas en Karl Malden van The Streets of San Francisco; het Fairmont hotel was er het decor van de serie Hotel; ontelbare achtervolgingen speelden zich af in de bochtige Lombard Street.
Las Vegas, de Grand Canyon, New York's Broadway, Los Angeles, het Witte Huis in Washington, Las Vegas, de Grand Canyon, New York's Broadway, Los Angeles, het Witte Huis in Washington, allemaal thuis al ontelbare keren voorbij zien komen. En alle fastfoodtenten zijn er even vertrouwd als het Hema-restaurant om de hoek; net zoals we alle motels al eens van binnen hebben gezien.
De werkelijkheid krijgt in Amerika een dubbele bodem: die van de fictie. Amerika, dat zijn de bordkartonnen decors van strips en soaps, de celluloid snelwegen van James Dean, Marlon Brando, van Thelma & Louise. Loop een winkelcentrum binnen en je ziet het hele gastenbestand van Oprah Winfrey en Jerry Springer voorbij paraderen. Amerika, dat zijn de liedjes van Sinatra. Amerika, dat zijn de stranden van Baywatch.
Dat denkbeeldige Amerika krijg je gratis en voor niets. Het is dè bonus van een échte Amerikaanse vakantie. En voor een beetje Amerikanofiel is het de grootste charme van een vakantie in dat land. En na thuiskomst begint die hele carrousel weer opnieuw. Stond je op de Golden Gate brug in San Francisco, dan denk je iedere keer als die voorbijkomt op de tv - en dat is vaak - weer: 'Goh, daar heb ik ook gestaan'.
Eigenlijk zijn al die films, tv-series, platen en tijdschriften dan ook onderdeel van een gehaaide samenzwering van de CIA en het Amerikaanse ministerie van Toerisme: alleen maar bedoeld om toeristen te lokken.

I  Gepubliceerd in oa Brabants Dagblad, 1998

               

Holland, Michigan. FOTO: Jonathan Mast (Unsplash)

MIJN MOTTO

Your easy reading is damned hard writing

Nathaniel Hawthorne

RECHTEN

© Teksten: Johan van Grinsven
© Ontwerp: 013 Media

Het auteursrecht van informatie en beeldmateriaal op deze website berust bij de genoemde fotografen of bij Johan van Grinsven. Dit geldt eveneens voor andere illustraties, logo's en dergelijke. Het is niet toegestaan zonder toestemming van Johan van Grinsven (of de andere belanghebbenden) informatie en beelden van deze website te kopiëren, op enigerlei wijze openbaar te maken, te gebruiken, te vermenigvuldigen en/of te bewerken. 

RECHTEN FOTO'S

© Foto's: Luuk Aarts, Marc Bolsius, Johan van Grinsven, Frank Trommelen, Frans van Halder, Toine van Berkel, Hetty Meijer, Jon Loek/Team Peter Stigter, Joske en Jip ten Bosch, Kuido Merits, Lara van Grinsven, Lauran Wijffels, Marie-Thérèse Kierkels, Rik Goverde, Robert de Vries, Virginy Joosen, Wieke Hoeke, Persburo Van Eijndhoven/Beeld Werkt, Jack Aarts, Luis Terrazza, AImée de Jongh (illustratie), Toronto Tourism, Fred van Laarhoven, Hans van Alebeek, Thomas Segers, Edwin Diependaal, Henry Kisor, Jean-Luc Rohner, Fotoburo Dijkstra.

FOTO'S VIA UNSPLASH

© Ricardo Alfaro, Robert V. Ruggiero, Wei Zeng, Daniel Reyes, Jonathan Mast, Aaron Burden, Eli Armas, Max Templeton, Wim Bollen, Paul Teysen, Dennis Buchner, Hayo Roskam, Sies Kranen, Malcolm Lightbody, Gio Mikava, Vlado Sestan, Joel Rohland.